Ukiortaami 2024-mi Inuit Ataqatigiit Inatsisartuni gruppeata oqaaseqaataat

Namminersorneq anguniarutsigu oqartussat kisimik isumalluutaasanngillat.

Ukiumut qaangiuttumut qujanaq.

Ukioq aallartittorlu naalakkersuisooqatigiit annertuumik uparuartorneqarnerat ingerlatinneqarpoq, aallartippoq inuusuttunut inissiat sanaartorneqartut Tasiilami imeqartinneqartussaannginnerannik uparuartuutit tusagassiutitigut partiit ilaanniit saqqummiussuunneqarlutik. Tulleraa utoqqalinersiaqarnermi aappaasup isertitaasa allanngortinneratigut utoqqaat kisimiittut annikinnerusumik aningaasanik pissarsitinneqartalersimanerat.

Maanna ilisimasaviit ukuusut erseqqissarlara, inissiat Tasiilami soorunami imeqartinneqartussaapput tamanna inatsisartuni aningaasanut inatsimmi akuersissutigisatsigut ingerlanneqartoq Naalakkersuisut paragraf 37 naappertorlugu akissuteqaatiminni ersarissarpaat. Nuannaarutigaarpullu Tasiilami kiisalu sineriammi inissialiornerit qinigaaffimmi matumani annertusisamik aallartinneqarmata, nuna tamarmi ineriartortikkumallugu.

Utooqqartatta atugarissaat ajunnginnerulersinniarlugit aamma siunnersuuteqarnikuusutut siunertaanneqanngilaq utoqqaat ilaannut ajornerusumik atugaqalersitsinissaq, inatsisissamilu  tamanna aamma siunertaanikuugani. Inatsisartut Naalakkersuisullu arlaanaanulluunniit ajornerusumik atugaqalernissaanut siunertaqannginnerat qularnanngilaq aamma taamaaliortoqarnavianngilaq. Maannali  arlaartigut siunertaanngitsumik ajortoqartoq paasinarpoq, ajoqutaasorlu maanna misissorneqarluni aaqqissutissamik nassaartoqarniassammat ingerlanneqartoq ilisimavarput., Naalakkersuisup susassaqartup utoqqaat kisermaat aningaasanik annikinnerusumik pissarsisalernerata qanoq ililluni piulersimanersoq misissorlugu ingerlatsinerannik ataatsimiitsitaliatigoortumik ilisimatinneqarnitsigut tamanna ilisimalerparput. Siunertaanngitsumik utoqqaat ilaannut ajorseriaateqartoqarsimanera iluarsisariaqartoq Inuit Ataqatigiinni attapparparput siunertarisimanngisaannaratsigumi.. Nuannaarutigaarpulli maanna utoqqaat amerlasuut pitsaanerusumik atugaqalernerat aamma ajornerusumik atugaqalersinneqarsimanerarneqartut iluarsiivigineqarnissaat suliarineqassasoq siunnerfiummat.

Ulluinnarni inuuniarneq akit qaffakkaluttuinnarnerata kingunerisaanik ilungersunarsiartorpoq. Iliuuseqarnissarlu pisariaqavippoq. Piffissaq qaninnerusoq isigalugu ilaqutariit pissakinnerusut ikiorserneqaqqammerput, nalunngilarpullu Naalakkersuisut aamma pilersaartut ikiorsiinernik allanik ukiortaami ingerlatsissallutik. Taamaattariaqarpoq pisariaqarpormi, piffissarli ungasinnerusoq isigalugu aaqqiinerit pisariaqarluinnarputtaaq. Taamaammat akileraartarnermut aaqqissuusseqqinneq imminut pilersorsinnaassutsip atugarissaarnerullu qaffasinnerulernissaanik siunertallip, Naalakkersuisut oqariartuutigisaat piaarnerpaamik naammassisariaqalerpoq.

Silap pissusaata allanngorluinnarnerata kingunerisaannik piniartortatta aalisartortatta nunalerisortattalu atugaat ilungersunarsiartuinnarput, ajuusaarnaqaaq siusinnerusukkulli ikiorsiissutit tunniunneqarsimannginnerat piaarnerusumik tunniusissoqartalernissaannik siunertaqarluni iliuuseqarniarnerit ukiortaaq sioqqullugu iluatsinngitsoorput, juullinngitsorli ikioqqullutik qinnuteqarsimasorpassuit manna tikillugu suli ikiorsiissummik pissarsinnginnerat naammaginanngilaq, ilisimavarpulli suliaq ingerlasoq suliallu sukkanerusumik ingerlasalernissaat anguniarlugu Inuit Ataqatigiit inatsimmik siunnersuuteqarnikuupput tamannalu ukioq manna aallartillugu atuutilersussaavoq, taamaammat naatsorsuutigaarput piaarnerusumik ikiorneqartussat ikiorneqartalerumaartut, aammali eqqarsaatigisassaq tassaavoq taamatut inissittuartarneq anigorniarlugu qanoq iliortoqarsinnaanersoq, ikiorserneqarnissaq isumalluutigiinnarsinnaanngilaq ataavartumik aaqqiissutissamik nassaartoqartariaqarpoq.

 

Nunalerinermik inatsisissamik, aalisarnermik inatsisissamik, Naalakkersuisut suliaqarput kiisami inatsitissat taakku pingaaruteqartut suliarinerat siuariartorpoq, kiisami. Tusarniaanermi ileqqut tassaapput inatsisissatut siunnersuutit suliarineqarsimasut inuiaqatigiinnut atuisunullu tusarniaassutigineqartarnerat, ilaatigut Naalakkersuisut susassaqartut pineqartunut angalallutik tikillugit suliamik ingerlatsisarnerat nalinginnaavoq. Tusarniaaneq naammassippat akissutaasimasut tamaviisa misissoqqissaarneqartussaapput taakkulu sapinngisamik aallaavigalugit inatsisissaq Inatsisartunut saqqummiunneqassaaq, Inatsisartullu aamma soorunami tusarniaanermi akissutit susassaqartullu tusarniarlugit ingerlatsisarnerat nalinginnaasuusoq ingerlatissaqqaaraat qularnanngilaq. Ulluni makkunani inuit oqallittarfiinni ajortitsiniarnerit amerlasuut ingerlaarput oqaatsit sakkortuut atorlugit taamaassorinninnerlu tunngavigalugit oqallinneq piuvoq, partiit inuillu ataasiakkaat ajortitsiniaanerannut innuttaasut tiguarteqqajaanermik kinguneqarsimasinnaaneri takorlooruminartuuvoq., Politikkerit tassaasussaapput inuaqatigiinnut toqqissisimatitsillutik siuttuullutik suliakkiussap suugaluartulluunniit pitsaanerpaamik naammassineqarnissaannik anguniaqarlutik, qanoq siunnerfeqarnerminnik inuiaqatigiinnut ersarissumik saqqummertartussaasut minnerunngitsumik inersimarpalaartumik oqaloriaaseqarlutik saqqummertartussaasut, uggornaraluartumilli tamanna tamani ileqquunngilaq. Kamammik pajuttuineq taamaassorinninneq tunngavigalugulu ingerlatsineq, qanortoq tunngavilersorluni pissusiviusullu aallaavigalugit oqalliseriaatsimik ukiortaami taarserneqarilik.

Inatsisissatut siunnersuutit suulluunniit ajorigaanni piffissaagallartillugu akissuteqarfissat eqqortut atorlugit akigasuarnissaq pingaarutilerujussuuvoq, inuit oqallittarfiatigut uparuartuinikkut tamanna angujuminaasaaq. Tamatta inuiaqatigiit maani nunarujussuarmi amerlanngeqisugut ikioqatigiilluta, pitsaanerpaamik anguniagaqarluta ingerlatsinermik aallartittuugutta, angusassaq pitsaanerpaaq angusinnaavarput. Politikkerit tassaapput maligassiuillutik inuiaqatigiinnut sullissisussaatitaasut, inuiaat isumaat, atugaat  tigussaasut aallaavigalugit, imaanngitsoq inatsississamik saqqummiussisoqarsimagaanngat ajorinninneq aallaavigalugu oqallittarfikkut inuiaqatigiit ilaatigut eqqunngitsumik paasitillugit kamatinniartutullusooq ilillugit suleriaaseqassasut. Annertusisasimik akisussaaffeqarneq ilisimaarinagu “sullissineq” isummanik ajortunik, tujormisitsinissamik siunertaqartunik oqalliseriaaseq annertusigaluttuinnartoq inuiaqatigiit immitsinnut qiviarluta iluarsisariaqarparput. Uparuartuiinnarneq sumulluunniit iluaqutaaneq ajorpoq siunnerfeqarnermilli oqariartuuteqartarneq tamatsinnut iluaqusiisussaavoq, minnerunngitsumik kingulissagut eqqarsaatigalugit maligassiuiniarta asuli immitsinnut ajortussamik ujaasiunnaarluta.

Inuit Ataqatigiit inuiaqatigiit pitsaanerusumik atugaqalernissaat periarfissaasut tamaasa atorlugit anguniartuarparput. Nammaqatigiinneq, ataqqeqatigiinneq isummallu assigiinngissinnaaneranni uparuartuinermik atuinata aaqqiissutissanilli naaperiaataasinnaasunik ujartuilluta suleriaaseqarnerput anersaaralugu sulivugut, tamannalu inuiaqatigiit qanortoq aamma ingerlaaserilerissisuk.

Ukiumi nutaami pitsaasumik angusaqarnissamik aaqqiissutissanik pitsaasunik saqqummiussisarnitigut ingerlakkutigu pitsaanerusumik angusaqarnissarput upperaarput politikkerilli kisimik suliaq tamanna kivissinnaanngilaat inuiaqatigiit pitsaasumik anguniagallit tassaasussaapput nunatsinni kivitseqataasut suleqatigiikkutta angusarissaanerussaagut.

Ukiortaami pilluaritsi.