2017 Ataatsimeersuarnermi Nalunaarut

Inuiaat ingerlalluartut – nunatta nakuussutai Aallarniut: Inuiaqatigiit atugarissaarfiusut nukittuut, oqartussaaqatigiinnermit, naligiinnermit inuillu pisinnaatitaaffiinit napatinneqartut ineriartortittuarneqarnissaat pillugit Inuit Ataqatigiit ataatsimoorput. Anguniagarput tassaavoq Kalaallit Nunaat namminersortoq, ineriartortoq – aningaasaqarnikkut, inooqatigiinnikkut avatangiisitigullu piujuartitsinermik tunngavilik. Nunarput nukittorsarumallugu nukiit tamaasa suli atorfissaqartippavut. Kivitseqatigiittariaqarpugut amerlanerusullu nunatsinnik ineriartortitseqataasariaqarput aammalu oqartussaaqatigiinnitsinnik inuiaqatitsinnillu nukittorsaaqataasariaqarlutik. Assigiinngissitaarnerput nukittoqutigaarput. Nunap tunngaviusumik inatsisaanik sulinissami kikkut tamarmik peqataatinneqassapput, soorlu inuusuttut, tamarmillu oqalliseqataassapput piviusunngortitsissallutillu. Namminiviilinniarneq oqaasiinaassanngilaq, kisiannili iliuuseqarnerussalluni, inuiaqatigiittut inuttullu ataasiakkaatut sulilluta timitaliissaagut. Nunatta ineriartortinneqarnerani innuttaasunik peqataatitsineq, aalajangeeqataatitsineq qanimullu oqartussaaqataaaneq pingaarnerpaajupput. Nunatta namminiilivinnissaa Inuit Ataqatigiit ilungersuutigiuarpaat, aamma inuit akornanni nammineq aalajangiisinnaassuseq aalajangeeqataanerlu annerusoq. Namminersornerup namminiilivinnerullu sulissutigineqarneranut ilanngullugu nunat tamalaat akornanni sunniuteqarnerulissaagut nammineq nunanut allanut politikkeqarnerput aqqutigalugu. Isummavut aalajangiisarnerni uatsinnut tunngasuni pingaarnerpaajussapput.   1    Inuk ilivitsuusoq, Inuit Ataqatigiinni qitiuvoq inuiaqatigiillu pisuussutaani pingaarnerpaajulluni. Utoqqaat ataqqinartumik inuuneqarnissartik pisinnaatitaaffigaat inuiaqatigiinnilu inissisimanerat ataqqineqassalluni. 2    Meeqqanut inuusuttuaqqanullu siusinaarluni suliniarneq annertusassavarput aammalu 2018-imiit inunngortut tamarmik siusinaartumik iliuuseqarfigineqassapput. Naartuersinnerit ikilisassavavut. Angajoqqaat meeqqaminnut akisussaaffiannik nukittorsaanikkut meeqqanik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarneq pinaveersaartissavarput. Angajoqqaarsiat pikkorissartinneqartassapput, oqaloqatigalugit oqilisaanneqartassallutik siunnersorneqartassallutillu, inuiaqatigiinnimi suliaq pingaarutilissuaq tigummiarpaat. Ilaqutariit suleqatigiillutik meeqqat isumassussavaat. 3    Atugarissaarneq annerusoq angujumallugu aanngajaarniutinillu atornerluineq akiorniarlugu paasititsiniaanikkut qaammarsaanikkullu ilaqutariittut inuuneq pitsaasoq, pinaveersaartitsineq, pisinnaatitaaffinnik ilisimasaqarneq annerusoq ilisimaneqalersissavarput. 4    Inoqarfinni tamani oqartussaaqataaneq innuttaasunillu sullissineq annertusineqassaaq innuttaasullu sutigut tamatigut peqataatinneqarnerussallutik. Kommunini, nunap immikkoortuini, nunaqarfinnilu ineriartorneq erseqqissunik ungasinnerusorlu isigalugu periusissiornikkut sammivilersorneqassaaq. Periusissiornermilu periaatsit misilittakkallu nuna tamakkerlugu atorluarneqartassapput kommunillu tamarmik suleqatigiilluarnissaat periusissiornikkut ilanngullugu sulissutigineqassalluni. Inuiaqatigiit sullinneqarnerat qitiusumiit sinerissamut siammarneqassaaq. Inoqarfiit asilu tamarmik eqqiluitsuussapput. 5    Eqqumiitsuliorneq, kulturi timersornerlu inuiaqatigiinni pingaartilluinnarneqassapput. Nunanut allanut unammisartut nunarput nittarsaattarpaat suleqatissanillu nassaartortitsisarlutik timersorneq ataqatigiilersitsisarmat aporfinnillu piiaasarmat. Timersortartut maligassiuisuupput. 6    Inuiaqatigiit peqataatilluarlugit kulturikkut eriagisassavut – tigussaasut tigussaasuunngitsullu – nalunaarsussavavut. Eqqumiitsuliorneq kulturilu siuarsarneqassapput filmiorfimmillu pilersitsisoqassalluni. Eqqumiitsuliortut eqqumiitsuliornikkullu malunnaatillit pitsaanerusunik atugassaqartinneqassapput. 7    Meeqqat atuarfianni ilinniaqqiffinnilu kalaallit oqaasii kiisalu danskisut tuluttullu oqaatsit nukittorsarneqassapput. Oqaatsivut tammatsaalillugillu ineriartortissavavut. 8    Nutaaliorneq pinngorartitsinerlu ineriartortinneqassapput. Inuussutissarsiutinik ingerlatallit mikisut aporfii piiaarneqassapput aallarnisaasullu iluatsinnissaannut aporfiit piiarneqassallutik. Suliffeqarfiit mikisut suliffissanik nutaanik pilersitsisarput aallarnisaasullu siuariartortut nersorneqartassapput. Namminersortut amerlisarnerisigut imminut pilersornissarput allisassavarput. Nunatta avataanit aningaasaliisinnaassuseq annertusarneqassaaq. 9    Aalisarneq nunatta nappatigaa ineriartortinneqarlunilu nutarterneqassaaq. Siulitta piniakkatik piujuaqqullugit erligiuarpaat, taakkulu malissavavut. Aalisakkat, puisit arferit timmissallu erligalugit atorluagarissavavut. Aalisarnermut ilinniartitsineq pitsanngorsassavarput. Uumassusilinnik misissuineq annertusassavarput, aamma saarulliit eqqarsaatigalugit. Aalisakkap tamarmi atorluarneqarnissaa anguniagaraarput. 10  Aalisakkat tamaannarmik inuiaqatigiinnut siamasissumik inuussutissarsiutaanerat nukittorsaqqinneqassaaq. Taamaattumik pisassiissutit aalajangersimasumik piginnittulerneqarsimanerat inuiaqatigiinnut siammasissumik najugaqariaaseqartunut naleqquttuunersoq misissorneqassaaq suliarineqarlunilu. 11  Inuussutissarsiutinik nutaanik ineriartortitsissaagut atugarissaartuarumalluta. Nunarput immikkuullarissuuvoq najugaqarfissatullu kajungernartuujuarnissaa sulissutigissavarput. 12  Aningaasarsiornikkut siuariartorneq inuussutissarsiutinillu inerisaaneq ingerlanneqassaaq avatangiisit mianeralugit aammalu ilinniartitaanerup salliutinneqarneratigut kiisalu najukkami suliffissanik pilersitsisoqassalluni. Inuussutissarsiutivut tamatigoortuussapput inuussutissarsiutinillu pingaarnernik sisamanik toqqammaveqassallutik. 13  Aatsitassarsiorneq salliutitassatta ilagaat. Aatsitassarsiornermut akuersissutit pisariinnerusumik pissarsiarineqarsinnaanngussapput. Annikitsumik aatsitassarsiorniat piginneqatigiinnissamut periarfissaqartitaassapput. Uuliasiorneq illersorneqarsinnaasoq periarfissaavoq, avatangiisilli assorsuaq mianerineqassallutik. Inuit Ataqatigiit uranimut suli naaggaarnertik erseqqissarpaat. 14  Nunarsuatsinni aningaasaliisinnaasut ujartorneqassapput aammalu nunat allat suleqatigalugit Issittumi aningaasaliisarfik pilersinniarneqassalluni. Angallanneq pitsanngorsarneqassaaq aammalu attaveqaatit soorlu mittarfiit aqquserngillu nutaat pilersinneqarnissaat siunertaralugu suliniutit siuarsarneqassallutik. 15  Takornariartitsisut nunaqavissut siuarsarneqassapput aammalu takoriartitsinermut ilinniarneq pitsanngorsarneqassalluni. 16  Inoqarfiit sapinngisamik tamarmik ukioq kaajallallugu imaatigut silaannakkullu isumannaatsumik nioqqutissanik ilaasunillu angallassineq eqqarsaatigalugu tikinneqartassapput. Sanaartorneq nunatta pisuussutaanik atorluaaffiusoq nunatsinni pinngortitap pissusianut inoqutigiillu amerlassuserisartagaannut naleqqussarneqassaaq. Sanaartornermut aningaasaliissutit kommuninut oqartussaaffinngortinneqassapput. Nunarsuarmioqataanerput attaveqaatitigut timitalersussavarput ilaatigut qarasaasiakkut attaveqaatit sukkasuut akikitsullu inunnut amerlanerpaanut periarfissanngortillugit. Naggueqatitsinnut angallannikkut attaveqalernissarput sulissutigineqassaaq. 17  Inuiaqatigiinni pisuussutit ataatsimut pigisat inuiaqatigiinni agguaanneqassapput. Pissakinnerusut angajoqqaallu kisermaat akileraarutinik ineqarnermillu iluarsaaqqinnermi eqqarsaatigineqassapput. Kikkulluunniit iluaqutissaat, soorlu ineqarnermut tapiissutit pisariaqartitsivissunut atugassanngortinneqassapput. 18  Issittumut soqutiginninneq nunatsinni inuussutissarsiutinik nutaanik pilersitsinermik nassataqassaaq. Soqutiginnineq nioqqutissaatitsinnik avammut niuernermi iluaqutigissavarput. Nunatsinni aningaasaliiffiusinnaasut inuussutissarsiutinillu ineriartortitsiviusinnaasut nittarsaatissavavut. Piujuartitsinermik tunngaveqarluni inuussutissarsiutinik, aningaasarsiornermik, inooqatigiinnermi avatangiisinillu ineriartortitsinermi nunarput allanut maligassiuisuussaaq. 19  Nunarsuatta kiassiartornerata kingunipilui inuussutissarsiutitigullu nutaamik periarfissarititai misigaavut. Nunatsinni avatangiisinik mingutitsinermik annikillisaalluta nunarsuarmi akisussaaqataassaagut aammalu Sullualuup ammarneqarneratigut inuussutissarsiutaalersinnaasut piareersimaffigissavavut kiisalu silaannakkut angallannermut akisussaaffik siunissami tigujumaarlutigu. 20  Eqqissinissamik anguniagaqarnikkut inunnillu ikiuiniartarnikkut nunarsuarmioqataasutut akisussaaffimmik tigusissaagut. Assersuutigalugu inuusuttut ikiuiniarnernut peqataanerusinnaapput. Sorsunnermut peqataanngisaannassaagut. 21  Annaassiniartarnerni suliassanilu allani nammineq kajumissutsimik sulineq salliutillugu Sakkutooqarfinni kalaallit amerlanerusut peqataanissamut kajumissaarneqassapput. Inuit amerlanerusut Sakkutuutut suliassani sorsunnermut tunngasuunngitsuni sulisinnaassapput, tassa killeqarfinnik nakkutilliineq ikiuiniarnerillu eqqarsaatigalugit, aammattaaq Sakkutuuni inuiaqatigiinnut ilannguteqqinniarnermut periarfissat atorluarneqassapput. Nakkutilliineq annertusineqassaaq aammalu atortorissaarutinik nutaanik soorlu qaammataasanik timmisartunillu inuttaqanngitsunik atuinikkut kiisalu najukkami inuit atorluarnerisigut illersorneq nukittorsarneqassaaq. 22  Nunat tamalaat akornanni annerusumik suleqataassaagut aammalu maligassiuijumalluta qimaasorpassuaqalersimatillugu amerlanngitsunik tigusinissamut imaluunniit allatigut ikiuunnissamut nunatut piareersassaagut. Kulturerput tammatsaalillugu inuppalaarnermik akaarinninnermillu takutitsissaagut. 23  Nuna namminiivissoq nunarsuarmi suleqateqartariaqarpoq. Nunarput saqqumilaassaaq pingaartitanillu inuiaqatigiittut tunngavigisatsinnik siuarsaassalluni. Inuit pisinnaatitaaffii, aamma meeqqat, nunat inoqqaavisa, inuit innarluutillit pisinnaatitaaffii siuarsassavavut. Nunatsinniinnaanngitsoq aammali nunarsuup sinnerani. 24  Inuit Ataqatigiit aallarteqqaaramilli nunatta, nunat inoqqaavisa allat inatsisartuisa naalakkersuisuisalu kiisalu sullissiveqarfiisa Naalagaaffiit Peqatigiinni alaatsinaattuunissaat sulissutigiuarsimavaat, tamannalu nunat inoqqaavisa pingaarnerusumik inissisimalernerannik kinguneqarsinnaavoq. Nunat tamalaat ataatsimiittarfiini nunatta sunniuteqarnerullunilu saqqumilaarnerunissaa Inuit Ataqatigiit kissaatigaat. Nunarput aatsaat peqataatillugu nunarput pillugu aalajangiisoqartassaaq.   Nuna nukittunerusoq, pissaqarnerusoq nammineernerusorlu kinguaassanut kingornutassiarinissaa Inuit Ataqatigiit anguniagaraat.